Чӑваш Енре сунарҫӑсен феститвалӗ иртӗ. Кун пирки республикӑн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерстви пӗлтернӗ. Мероприятие республика шайӗнче уҫҫӑн ирттерме палӑртнӑ. Унта кирек кам та хутшӑнайӗ. Сунарҫӑсем ҫеҫ мар, туристсем те ҫитсе курайӗҫ.
«Охотники Чувашии - 2019» (чӑв. Чӑваш Ен сунарҫисем - 2019) фествиале хутшӑнас тесен сунар билечӗ кирлӗ. Ӑмӑртура тӗрлӗ номинаципе тупӑштарӗҫ: кӑвайт чӗртес, шурлӑх урлӑ каҫас, каҫӑ урлӑ иртес, тӗл перес енӗпе. Пӗрремӗш пулӑшу парас енӗпе теори пӗлӗвне, сунарта апат-ҫимӗс пӗҫернине хаклӗҫ.
Фестивальте сунар йыттисен, сунарта кирлӗ хатӗр-хӗтӗр куравӗсем ӗҫлӗҫ. Сӑн ӳкерӗнмелли лапамсем йӗркелӗҫ. Интерактивлӑ лапамсем ӗҫлӗҫ. Пултарулӑх ушкӑнӗсем юрӑ-ташӑпа савӑнтарӗҫ.
Сунарҫӑсен фестиваль-конкурсӗ авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Йӑлӑмра 12 сехетре уҫӑлӗ.
Сӑмах май, ку мероприятие ҫӗртме уйӑхӗн 29-мӗшӗнче ирттерме палӑртнӑччӗ. Анчах тем сӑлтава пула ун чух вӑл пулман.
Канаш районӗнче хыр каснӑ ҫынна шыраҫҫӗ. Асӑннӑ муниципалитет территорине кӗрекен Вӑтакас Кипеч ял тӑрӑхӗн территорийӗнчи вӑрманта хыр каснине Канашри районсем хушшинчи прокуратура палӑртнӑ. Тӗрӗслев материалӗсене Шалти ӗссен министерствин вырӑнти пайне ярса панӑ. Унтисем паллӑ мар ҫын тӗлӗшпе ҫийӗнчех пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, хыр касса республикӑн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствине 20 пин ытла тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ.
Раҫҫейӗн Пуҫиле кодексӗн 260-мш статйин 1-мӗш пайӗпе пуҫарнӑ ӗҫе вырӑнти йӗрке хуралҫисем епле тӗпченине Канашри районсем хушшинчи прокуратура хӑй тӗрӗслесе тӑрӗ. Ҫакӑн пирки надзор органӗн пресс-службинче паян пӗлтернӗ.
«Управление отходами» (чӑв. Каяшсене тытса тӑрасси) акционерсен обществин Ҫӗнӗ Шупашкарти филиалӗн пуҫлӑхне 200 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Хайхин айӑпне пула 2015 ҫулхи утӑ уйӑхӗнчен пуҫласа 2017 ҫулхи ҫурла уйӑхӗччен Ҫӗнӗ Шупашкарта таса мар шыв юхса тӑнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Унсӑр пуҫне предприятие маларах административлӑ майпа явап тыттарнӑ.
Бактериологи, хими япалисене ятарлӑ пӑрӑхпа турттарассишӗн яваплӑ предприяти трассӑна кирлӗ пек тытса тӑман тесе тӗпчевҫӗсем тата суд шухӑшлать иккен. Ҫавна пула вӑл шӑтса юхнӑ. Таса мар шыв сӑрханса тӑнипе 15 пин ытла тӑваткал метр лаптӑка вараланӑ, ҫутҫанталӑка 40 миллион тенкӗ ытлалӑх сиен кӳнӗ. 50 кубла метр ытла таса шыв юхса тухнӑ.
Суд приговорӗ хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗмен-ха.
Пуҫиле ӗҫе тӗпченӗ май тӗпчевҫӗсем Чӑваш Енӗн Ҫутҫанталӑк министерствине те асӑрхаттару хучӗ ӑсатнӑ.
Йӑлари хытӑ каяша турттарас ыйтупа Чӑваш Енре «хӗрӳ лини» ӗҫлет. Регионсенче ҫавӑн пек лини ӗҫлеттерме РФ Ҫутҫанталӑк министерствин ертӳҫи Дмитрий Кобылкин иртнӗ ҫул вӗҫӗнче, раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Раҫҫейӗн субъекчӗсен пайташӗсемпе ирттернӗ селектор канашлӑвӗнче хушнӑ. Кун пирки асӑннӑ ведомствӑн пресс-служби пӗлтернӗ.
Чӑваш Енри «хӗрӳ лини» номерӗсем ҫаксем: 88007756972, 56-60-63, 56-52-96, 64-22-68, 59-00-12. Республикӑн Ҫурт-йӗр инспекцине 64-22-68 телефон номерӗпе ирхи 8 сехетрен 17 сехетчен шӑнкӑравлама пулать. Йӑлари хытӑ каяша турттарса тухнишӗн тӳлемелли хак тӗлӗнтерсен е тивӗҫтермесен, ҫав енӗпе ытти ыйту сиксе тухсан 64-22-71 телефонпа ҫыхӑнма май пур. Вӑл номер те ӗҫ кунӗсенче ӗҫлет.
Чӑваш Енре тискер чӗрчунсен йышне ҫулсерен палӑртаҫҫӗ. Кӑҫал та специалистсем ҫавсене шутланӑ.
Республикӑн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, хӑнтӑр, ондатра, шашкӑ, ӑтӑр хисепне палӑртнӑ. Ҫак енӗпе юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнчен пуҫласа чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗччен тимленӗ. Паянхи кун тӗлне хӑнтӑр, ондатра, шашкӑ, ӑтӑр шутне пӗтӗмлетнӗ ӗнтӗ.
Хӑнтӑр пирӗн республикӑра — 2550 пуҫ. Ку вӑл пӗлтӗрхинчен 9 штук нумайрах. Ондантра шучӗ — 16 542 пуҫ. 2017 ҫулта ҫак чӗрчун 16 036-па танлашнӑ.
Шашкӑна илсен, Чӑваш Енре ӑна 85 пуҫ шутласа кӑларнӑ, ӑтӑра — 30. Сӑмах май, ҫак чӗрчунсен шучӗ кӑҫал пӗлтӗрхинчен ӳснӗ: шашкӑ 78 пулнӑ, ӑтӑр – 17.
Юлашкинчен асӑннӑ икӗ чӗрчуна та Чӑваш Енӗн Хӗрлӗ кӗнекине кӗртнӗ. Вӗсене тытма юрамасть.
Чӑваш Енри вӑрмансене кӗме каллех чарнӑ. Кун пирки республикӑн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерстви хӑйӗн сайтӗнче ҫырса хунӑ. Ведомство вӑрмансене кӗме тӑхтама ыйтать.
Чӑваш Енри вӑрмансенче пушар тухас хӑрушлӑх виҫи хальхи вӑхӑтра 5-мӗш класс (специалистсем ӑна чрезвычайлӑ теҫҫӗ) шутланать иккен.
Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерстви «Вӑрман хуралӗ» хысна предприятийӗн телефон номерне (8352) 40-24-00 кӑтартнӑ. Унсӑр пуҫне вӑрман хуралӗн телефон номерне те ҫырса хунӑ: 8-800-100-94-00.
Аса илтерер, пушар хӑрушсӑрлӑхӗн правилисене пӑхӑнман уйрӑм ҫынсене 2 пин тенкӗрен пуҫласа 4 пин таран штрафлаҫҫӗ, должноҫри ҫынсене — 15-30 пин тенкӗлӗх, уйрӑм усламҫӑсене — 30-40 пин тенкӗлӗх, предприяти-организацисене — 200-400 пин тенкӗлӗх.
Тӗш-тырӑ пяан-ыранах туса илеймӗҫ те, анчах ҫӳп-ҫап вырӑнне пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртесси пирки шухӑшлаҫҫӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тата федераци ведомствисен территорири тытӑмӗсен ертӳҫисемпе тунти кунсерен ирттерекен черетлӗ канашлура ытти ыйтупа пӗрлех йӑлари хытӑ каяшсен Шупашкар районӗнчи Питтукасси ялӗ ҫывӑхӗнчи ҫӳп-ҫап вырӑнне рекультивацилессине пӑхса тухнӑ.
ЧР ҫутҫанталӑк ресурсӗсемпе экологи министрӗ Александр Коршунов каланӑ тӑрӑх, рекультивацие икӗ тапхӑрпа ирттермелле. Малтанхинче ҫӳп-ҫап вырӑнне хытарма, унта пулӑхлӑ ҫӗр сарма палӑртаҫҫӗ. Биологи тапхӑрӗ 2018 ҫултан пуҫланса тӑватӑ ҫула тӑсӑлмалла. Вӑл вӑхӑтра унта нумай ҫул ӳсекен курӑк акса ӳстермелле. Рекультиваци валли кӑҫал 122,5 миллион, 2018 ҫулта 267,9 миллион тенкӗ уйӑрмалла. «Ку проекта пурнӑҫа кӗртни тӑван тавралӑха кӳрекен сиенлӗ витӗме чакарать, 30 ытла гектар ҫӗре пусӑ ҫаврӑнӑшне тавӑрма пулӑшать», — тенӗ министр.
Шупашкарта депутатӑн ҫӳп-ҫапӗ ҫунать. Кун пирки «Ҫыхӑнура» портал чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче хӑйӗн страницинче хыпарланӑ. Республикӑн Ҫутҫанталӑк министерствинче тӑрӑшакансемпе полицейскисем ҫӳп-ҫапа саккуна пӑсса пухнине палӑртнӑ. «Экосервис» предприяти ячӗпе ун чухне санитарипе эпидемиологи нормисене пӑхӑнман тесе административлӑ материал шӑрҫаланӑ.
Анчах эрне иртсен те лару-тӑру улшӑнман: вырӑн ҫаплипех мӑкӑрланса тӑрать иккен. Ҫак факта каллех «Ҫыхӑнура» портал хыпарлать. Яваплисене черетлӗ хутчен чӗнсе илнӗ хыҫҫӑн Ҫутҫанталӑк министрествин ӗҫченӗсем сывлӑша тата ҫӳп-ҫап мӗн чухлӗ пуҫтарӑнса кайнине виҫсе кайнӑ.
«Экосервис» пуҫлӑхӗ — Алексей Никитин, вӑл — Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ.
Паян Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн хушӑвӗпе ҫутҫанталӑк министрне ҫирӗплетнӗ: пуҫлӑх портфельне Александр Коршунова тыттарнӑ. Унччен Александр Петровича ҫак тивӗҫе пурнӑҫлама шаннӑччӗ.
Аса илтеретпӗр, А. Коршунова министр тилхепине унччен ҫав пукана йышӑннӑ Сергей Павлов Вӑрнар тӑрӑхӗнчен республикӑн Патшалӑх Канашне суйланнӑ хыҫҫӑн вӑхӑтлӑха шаннӑччӗ. Александр Коршунова министр тивӗҫне пурнӑҫлаттарассине Михаил Игнатьев Элтепер авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче пӗлтернӗччӗ.
Александр Коршунов маларах агрохими службин «Чувашский» патшалӑхӑн центрне ертсе пынӑччӗ. Федерацин патшалӑх хысна учрежденийӗ шутланакан ҫав центр пуҫлӑхне лариччен вӑл республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче ӗҫленӗччӗ.
Республикӑн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче кадр улшӑнӑвӗ пулса иртнӗ. Ведомствӑра иккӗмӗш пукан йышӑннӑ Анатолий Яковлева ӗҫрен хӑтарнӑ.
Анатолий Петровича министр ҫумӗнчен кӑларасси пирки республикӑн премьер-министрӗ Иван Моторин паян 735-мӗш номерлӗ хушу кӑларнӑ. Сӑлтавне те кӑтартнӑ: министр ҫумӗ урӑх ӗҫе куҫать.
1964-мӗш ҫулта ҫуралнӑ Анатолий Яковлев 1979-1983-мӗш ҫулсенче Сӗнтӗрвӑрринчи вӑрман техникумӗнче, кайран Уралти вӑрман техникин институтӗнче вӗреннӗ. Ӗҫ биографине вӑл Вологда ҫӗрӗ ҫинчи лесничествӑсенчен пӗринчи вӑрманҫӑран тытӑннӑ. Чӑваш Енре те тӗрлӗ вӑрман хуҫалӑхӗнче тӑрӑшнӑ, ҫав шутра Сӑнавлӑ вӑрман хуҫалӑхне ертсе пынӑ. 2011 ҫулта ӑна министр ҫумӗн пуканне шанса панӑ.
+7.3 °C